Sz. Pan
Premier Rządu Polskiego
Donald Tusk
Kancelaria Rady Ministrów
Szanowny Panie Premierze,
Jako przedstawicielki organizacji pozarządowej zajmującej się m.in. przeciwdziałaniem przemocy wobec kobiet i dziewcząt i stykającymi się z ich dramatami na co dzień, podobnie jak Pan byłyśmy poruszone informacją o tragedii Alicji, która od 14. roku życia była gwałcona przez swojego ojca, a także podobnymi wcześniejszymi doniesieniami mediów, które miały miejsce w tym roku.
W związku z Pana wypowiedzią na temat wprowadzenia przymusowej kastracji chemicznej dla pedofilów i natychmiastowego znalezienia na ten cel finansów, pragniemy jednak zwrócić Panu Premierowi uwagę, że mimo tego, iż pewnie jest to niezwykle skuteczny „piarowski" zabieg, to nie przyczyni się on w żadnym stopniu do zmniejszenia skali przemocy wobec kobiet i dziewcząt w Polsce. Ponadto robienie sobie „piaru" populistycznymi hasłami, kosztem ofiar gwałtów, uważamy za mocno niestosowne i niegodne premiera europejskiego kraju.
Co roku w Polsce ofiarą bicia, molestowania i gwałtów ze strony członków rodziny pada 800.000 kobiet, a w wyniku przemocy domowej ponad 100 kobiet ginie z rąk męża, partnera lub innego członka rodziny.
Choć w Polsce obowiązuje ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, to z praktyczną realizacją jej przepisów jest o wiele gorzej, o czym świadczą przypadki przemocy domowej, raporty różnych organizacji pozarządowych, a także częstokroć brak rzeczywistej i skutecznej reakcji władz publicznych oraz pomocy dla ofiar przemocy.
Jak pisze Adam Bodnar z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka[1] Polska od pewnego czasu podejmuje aktywne działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Funkcjonuje m.in. coroczny Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, istnieje „Niebieska Linia", a także szczególne regulacje (również na poziomie instrukcji dla policjantów) w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Ze względu jednak na skalę problemu takie działania są niewystarczające. Uznaje się, że obecne uregulowania ustawowe są zbyt „miękkie", wskazują raczej kierunek postępowania, a nie przewidują konkretnych rozwiązań czy sposobów zapobiegania przemocy (np. w zakresie ochrony ofiar przemocy poprzez wprowadzenie zakazu zbliżania się sprawcy, czy nakazu opuszczenia przez niego mieszkania). Kampanie informacyjne wciąż nie przebiły się do ogólnej świadomości społecznej. Interwencje podejmowane przez policję są często mało skuteczne. Wynika to zarówno z bierności policji, jak również z braku skutecznych instrumentów.
W przypadku problemu głęboko uwarunkowanego społecznie nie wystarczają zwyczajne instrumenty służące do jego likwidacji, ale wskazana jest szczególna staranność i konsekwencja w jego zwalczaniu. Tego, niestety, wciąż nie widać.
Jak wynika z „Raportu z monitoringu sytuacji ofiar zgwałcenia w postępowaniu przygotowawczym", przeprowadzonego w 2006 roku przez Beatę Zadumińską w ramach programu strażniczego Fundacji Batorego, mimo szczegółowych wytycznych w obszarze pracy z ofiarami zgwałceń wprowadzonych w 2001 r. – na poziomie praktycznym nie działają w tym zakresie nawet podstawowe standardy. Pomiędzy resortem sprawiedliwości, a placówkami powołanymi do zabezpieczenia najważniejszych z punktu widzenia skutecznego ścigania sprawców dowodów, nie istnieje żadna planowa i usystematyzowana współpraca. Zaledwie 1/3 faktycznie zgwałconych kobiet zgłasza ten fakt na policji czy prokuraturze, m.in. dlatego, że nie ma jasnych procedur postępowania w przypadku gwałtów.
Domagamy się, by Pan Premier z taką samą stanowczością, z jaką wypowiedział się na temat kastracji, sprzeciwił się przemocy wobec kobiet i dziewcząt i w trybie pilnym znalazł środki na:
1) wprowadzenie pakietów dla ofiar gwałtów zaproponowane jeszcze w 2005 roku przez Towarzystwo Rozwoju Rodziny;
2) zrefundowanie obdukcji dla ofiar przemocy, które w tej chwili - i o ile osoba nie jest dowieziona przez policję - kosztują ok. 60 zł (dla wielu kobiet tego typu rozwiązanie stanowi poważny problem);
3) wprowadzenie do szkół obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu profilaktyki przemocy w tym przemocy seksualnej;
5) organizowanie społecznych kampanii świadomościowych uwrażliwiających na problem przemocy w rodzinie wobec kobiet;
6) szkolenia dla służb społecznych, urzędników administracji rządowej i samorządu terytorialnego, funkcjonariuszy policji, pracowników prokuratury, sądów, opieki społecznej itd., uwrażliwiających na problematykę przemocy w rodzinie wobec kobiet, a nie wyłącznie dzieci i młodzieży;
7) objęcie sprawców przemocy obowiązkiem uczestniczenia w terapii dla sprawców przemocy (wzorem amerykańskich rozwiązań);
8) stworzenie banku dobrych praktyk, w którym połączone zostałyby doświadczenia wszystkich powiatów, gmin i województw;
9) opracowanie informatora, aktualizowanego co roku, dla osób doświadczających przemocy, zawierającego adresy ośrodków interwencji kryzysowej, specjalistycznych ośrodków dla ofiar przemocy, telefony do specjalistów itd., który trafiłby do wszystkich służb zajmujących się problemem przemocy. Informator powinien być dostępny we wszystkich ośrodkach gminnych i powiatowych w każdym województwie;
10) przeciwdziałanie przemocy, w tym na realizację celów statutowych organizacji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy, a także na poszczególne projekty, których celem jest przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet, w tym przemocy wobec kobiet w rodzinie;
a także, by Pan Premier radykalnie przyspieszył prace nad:
1) nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, tak by faktycznie była instrumentem chroniącym ofiary, a nie sprawców, i gwarantującym ofiarom przemocy bezpieczeństwo i realną pomoc m.in. poprzez uniemożliwienie sprawcy przemocy mieszkania pod jednym dachem z jego ofiarą.
2) lepszą koordynacją działań służb i instytucji zajmujących się zwalczaniem przemocy w rodzinie wobec kobiet;
3) przeprowadzaniem konsultacji z organizacjami pozarządowymi i uwzględnianiem ich opinii na temat metod przeciwdziałania przemocy w rodzinie wobec kobiet.
Liczymy na szybką reakcję ze strony Pana Premiera oraz informację o tym, jakie działania zostały już podjęte, by faktycznie przeciwdziałać przemocy wobec kobiet i dziewcząt.
Z wyrazami szacunku
W związku z Pana wypowiedzią na temat wprowadzenia przymusowej kastracji chemicznej dla pedofilów i natychmiastowego znalezienia na ten cel finansów, pragniemy jednak zwrócić Panu Premierowi uwagę, że mimo tego, iż pewnie jest to niezwykle skuteczny „piarowski" zabieg, to nie przyczyni się on w żadnym stopniu do zmniejszenia skali przemocy wobec kobiet i dziewcząt w Polsce. Ponadto robienie sobie „piaru" populistycznymi hasłami, kosztem ofiar gwałtów, uważamy za mocno niestosowne i niegodne premiera europejskiego kraju.
Co roku w Polsce ofiarą bicia, molestowania i gwałtów ze strony członków rodziny pada 800.000 kobiet, a w wyniku przemocy domowej ponad 100 kobiet ginie z rąk męża, partnera lub innego członka rodziny.
Choć w Polsce obowiązuje ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, to z praktyczną realizacją jej przepisów jest o wiele gorzej, o czym świadczą przypadki przemocy domowej, raporty różnych organizacji pozarządowych, a także częstokroć brak rzeczywistej i skutecznej reakcji władz publicznych oraz pomocy dla ofiar przemocy.
Jak pisze Adam Bodnar z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka[1] Polska od pewnego czasu podejmuje aktywne działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Funkcjonuje m.in. coroczny Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, istnieje „Niebieska Linia", a także szczególne regulacje (również na poziomie instrukcji dla policjantów) w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Ze względu jednak na skalę problemu takie działania są niewystarczające. Uznaje się, że obecne uregulowania ustawowe są zbyt „miękkie", wskazują raczej kierunek postępowania, a nie przewidują konkretnych rozwiązań czy sposobów zapobiegania przemocy (np. w zakresie ochrony ofiar przemocy poprzez wprowadzenie zakazu zbliżania się sprawcy, czy nakazu opuszczenia przez niego mieszkania). Kampanie informacyjne wciąż nie przebiły się do ogólnej świadomości społecznej. Interwencje podejmowane przez policję są często mało skuteczne. Wynika to zarówno z bierności policji, jak również z braku skutecznych instrumentów.
W przypadku problemu głęboko uwarunkowanego społecznie nie wystarczają zwyczajne instrumenty służące do jego likwidacji, ale wskazana jest szczególna staranność i konsekwencja w jego zwalczaniu. Tego, niestety, wciąż nie widać.
Jak wynika z „Raportu z monitoringu sytuacji ofiar zgwałcenia w postępowaniu przygotowawczym", przeprowadzonego w 2006 roku przez Beatę Zadumińską w ramach programu strażniczego Fundacji Batorego, mimo szczegółowych wytycznych w obszarze pracy z ofiarami zgwałceń wprowadzonych w 2001 r. – na poziomie praktycznym nie działają w tym zakresie nawet podstawowe standardy. Pomiędzy resortem sprawiedliwości, a placówkami powołanymi do zabezpieczenia najważniejszych z punktu widzenia skutecznego ścigania sprawców dowodów, nie istnieje żadna planowa i usystematyzowana współpraca. Zaledwie 1/3 faktycznie zgwałconych kobiet zgłasza ten fakt na policji czy prokuraturze, m.in. dlatego, że nie ma jasnych procedur postępowania w przypadku gwałtów.
Domagamy się, by Pan Premier z taką samą stanowczością, z jaką wypowiedział się na temat kastracji, sprzeciwił się przemocy wobec kobiet i dziewcząt i w trybie pilnym znalazł środki na:
1) wprowadzenie pakietów dla ofiar gwałtów zaproponowane jeszcze w 2005 roku przez Towarzystwo Rozwoju Rodziny;
2) zrefundowanie obdukcji dla ofiar przemocy, które w tej chwili - i o ile osoba nie jest dowieziona przez policję - kosztują ok. 60 zł (dla wielu kobiet tego typu rozwiązanie stanowi poważny problem);
3) wprowadzenie do szkół obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu profilaktyki przemocy w tym przemocy seksualnej;
5) organizowanie społecznych kampanii świadomościowych uwrażliwiających na problem przemocy w rodzinie wobec kobiet;
6) szkolenia dla służb społecznych, urzędników administracji rządowej i samorządu terytorialnego, funkcjonariuszy policji, pracowników prokuratury, sądów, opieki społecznej itd., uwrażliwiających na problematykę przemocy w rodzinie wobec kobiet, a nie wyłącznie dzieci i młodzieży;
7) objęcie sprawców przemocy obowiązkiem uczestniczenia w terapii dla sprawców przemocy (wzorem amerykańskich rozwiązań);
8) stworzenie banku dobrych praktyk, w którym połączone zostałyby doświadczenia wszystkich powiatów, gmin i województw;
9) opracowanie informatora, aktualizowanego co roku, dla osób doświadczających przemocy, zawierającego adresy ośrodków interwencji kryzysowej, specjalistycznych ośrodków dla ofiar przemocy, telefony do specjalistów itd., który trafiłby do wszystkich służb zajmujących się problemem przemocy. Informator powinien być dostępny we wszystkich ośrodkach gminnych i powiatowych w każdym województwie;
10) przeciwdziałanie przemocy, w tym na realizację celów statutowych organizacji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy, a także na poszczególne projekty, których celem jest przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet, w tym przemocy wobec kobiet w rodzinie;
a także, by Pan Premier radykalnie przyspieszył prace nad:
1) nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, tak by faktycznie była instrumentem chroniącym ofiary, a nie sprawców, i gwarantującym ofiarom przemocy bezpieczeństwo i realną pomoc m.in. poprzez uniemożliwienie sprawcy przemocy mieszkania pod jednym dachem z jego ofiarą.
2) lepszą koordynacją działań służb i instytucji zajmujących się zwalczaniem przemocy w rodzinie wobec kobiet;
3) przeprowadzaniem konsultacji z organizacjami pozarządowymi i uwzględnianiem ich opinii na temat metod przeciwdziałania przemocy w rodzinie wobec kobiet.
Liczymy na szybką reakcję ze strony Pana Premiera oraz informację o tym, jakie działania zostały już podjęte, by faktycznie przeciwdziałać przemocy wobec kobiet i dziewcząt.
Z wyrazami szacunku
Do wiadomości:
P. Zbigniew Ćwiąkalski, Minister Sprawiedliwości
P. Ewa Kopacz, Ministerstwo Zdrowia
P. Elżbieta Radziszewska, Pełnomocnik ds. Równego Traktowania
oraz media
kontakt:
Joanna Piotrowska
Fundacja Feminoteka
ul. Warecka 8/91
00-040 Warszawa
www.feminoteka.pl
tel. 22/ 826 83 05
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz